kadınların korkulu rüyası

Konu: kadınların korkulu rüyası Ptsi Ağus. 04, 2008 11:46 am

Kadınların korkulu rüyası

Rahim ağzı kanseri, geliştikten ve yaygın hale geldikten sonra radyoterapiye ve kemoterapiye iyi cevap vermemesi nedeniyle son derece ölümcül bir hastalıktır.
Patolojinin önde gelen isimlerinden olan Doç. Dr. Dilaver Demirel; yılda bir kez yapılan smear testi ile rahim ağzı kanserinden korunabileceğini belirterek kadınlara şu uyarılarda bulundu:

Yavaş yavaş gelişiyor

Rahim ağzı kanseri, kadın vücudunda gelişmesi önlenebilen tek kanser türüdür. Bu nedenle, burada, öncelikle ve geniş olarak rahim ağzı kanserlerinden söz edilecektir. Bu çok iddialı ifadeyi bu organ gerçekten hak etmektedir. Çünkü, rahim ağzı kanseri 10 yıl gibi bir zaman zarfında ve yavaş yavaş gelişir. Gelişme aşamaları da rahim ağzı (servikal/vaginal) smear testi ile adım adım takip edilebilir.
Rahim ağzı kanseri, geliştikten ve yaygın hale geldikten sonra radyoterapiye ve kemoterapiye iyi cevap vermemesi nedeniyle son derece ölümcül bir hastalıktır.

Smear testi, rahim ağzı kanserini önlemede başarılı bir yöntemdir.

Rahim ağzı kanserinden ölümler son 50 yıl içinde rahim ağzı smear taramasına bağlı olarak yüzde 70 oranında azalmıştır.

Mac Gregor, 1976’da yaptığı bir çalışmada, yıllık smear kontrolü yapılmayan kadınlarda rahim ağzı kanser sıklığını yıllık smear testi yapılanlardan 10 kat daha yüksek bulmuştur.

2-3 yılda bir smear testi yaptıran kadınlarda ise rahim ağzı kanseri riski her yıl smear testi yaptıranlardan iki kat daha fazla olarak bulunmuştur.

Rahim ağzı kanseri, smear testi ile, Amerika Birleşik Devletlerinde, kadınlarda kanserden ölüm nedenleri arasında 1. sıradan 13. sıraya düşmüştür.

Ancak, dünyada rahim ağzı kanseri, meme kanserinden sonra 2. sıklıkta olan kanserdir.

Rahim ağzı kanseri, smear tarama programı olmayan bir çok ülkede ise halen en sık rastlanan kanser tipidir.

Rahim ağzı smear taramasının hedefi yassı epitel (squamous) hücreli kanserin öncüsü olan değişiklikleri saptamaktır.

Kanser öncüsü lezyonlar; rahim ağzında kansere neden olan anormalliklerdir.

Kanser öncüsü lezyonlar saptanamaz veya saptansa bile uygun tedavi edilmez ise kansere dönüşebilirler ve diğer organlara yayılarak ölüme neden olabilirler. Ancak, smear testi ile erken saptanırlarsa tam tedavi edilebilirler.

Rahim ağzı kolay ulaşılabilen bir organdır.

Smear almak hastada rahatsızlık yaratmaz.

Kanser öncüsü olan lezyonlardan kansere ilerleme yavaş olduğundan rahim ağzı kanseri öncü lezyonlarının tedavisi etkilidir.

Rahim ağzı kanseri invaziv olmadan (gerçek kanser oluşmadan) önce genellikle 10 yıllık bir gelişme süreci gösterir.

Hızlı ilerleyen bir çok rahim ağzı kanserinin yeniden değerlendirme yapıldığında tarama yetersizliğine bağlı geç tanı konduğu anlaşılmıştır.

Yılda bir kez rahim ağzı smear taraması kanser gelişme olasılığını yüzde 95’den fazla oranda azaltır. Ancak, bunun için smear’in iyi alınması, değerlendirme için yeterli olması ve iyi incelenmesi gerekir.

Yeterli smear alınmalı

Yeterli smear alınmaz ve iyi bir inceleme yapılmaz ise, hastanın her yıl smear testi yaptırıyor olması onu korumaya yetmez. ABD, Connecticut’ta yapılan bir çalışmada; rahim ağzı kanserli 664 hastanın 481’i ile görüşme yapılmış, bu hastaların yarıdan fazlasının son 5 yıl içinde hiç smear yaptırmadıkları gözlenmiştir. Sadece % 6.9 hastada son zamanlarda smear yapılmış ve bu smearler “normal sınırlar içinde” şeklinde yanlış tanı almıştır (yalancı negatif). % 24.5 hastada son üç yıl içinde smear testi yapılmış ve sonuçları normal olarak raporlanmıştır (Janerich DT ve ark. The screening histories of women with invasive cervical cancer, Connecticut. Am J Public Health 1995;85:791-794).
ABD, California’dan bir yayında ise, rahim ağzı kanserli 642 kadından yüzde 60’ı sağlık güvencesi olduğu halde son 6 ay-3 yıl arasında hiç smear yaptırmamıştır (Kinney W. ve ark. Missed opportunities for cervical cancer screening of HMO members developing invasive cervical cancer (ICC). Gynecol Oncol 1998;71:428-430).

Ülkemizde de, ne yazık ki, olanağı olan bir çok insanın bile yıllık smear testi yaptırmadıklarını üzülerek görüyoruz. Smear testi için resmi veya özel sigortalar ve bankalar ödeme yapmaktadır.

SMEAR TARAMA SIKLIĞI:

Uluslararası Sitoloji Akademisi, Amerikan Patologlar Koleji ve Amerikan Sitopatoloji Derneği; seksüel olarak aktif veya 21 yaşına ulaşmış tüm kadınların yılda bir kez jinekolojik muayene ve smear kontrolü yaptırmalarını önermektedir.

Smear testi yaptırmada bir üst yaş sınırı yoktur. Menopoz sonrasında da, yaşlılıkta da, tüm yaşam süresince yıllık smear testi yapılmalıdır.

Bir kadında rahim ağzı kanseri gelişmiş ise şu olasılıklar söz konusudur;
a) Hasta hiç rahim ağzı smear testi yaptırmamaktadır
b) Hasta smear testini uygun aralıklarla yaptırmamaktadır
c) Rahim ağzından yetersiz smear alınmış olabilir
d) Smear’in patolojik incelemesi sırasında hata yapılmış olabilir (var olan bir anormalliğin saptanamaması)
e) Saptanmış olan bir anormallikte uygun takip veya tedavi yapılmamış olabilir

Kanser öncüsü lezyonlar (displazi veya HPV etkisi) herhangi bir klinik belirti (ağrı, yanma, akıntı, kanama vs) verir mi ? Hasta bunu hissedebilir mi?

Hayır. Bu lezyonlar gerçek kanser oluşmadan önce hiçbir klinik belirti vermez. Hasta bunu hissedemez.

Kadın Doğum uzmanı muayene sırasında hangi kadında kanser öncüsü lezyon (displazi veya HPV etkisi) olup hangisinde olmadığına karar verebilir mi?
Doktor smear testini sadece kuşkulu hastalarda yapsa olur mu?

Displaziler ve HPV etkisine bağlı düz lezyonlarda rutin jinekolojik muayene ile bu ayırımı yapmak mümkün değildir. Kanser öncüsü lezyona sahip hasta ile normal hasta arasında bu muayene ile bir fark görülmez. Bu nedenle de, şu hasta daha çok kuşkuludur, bu hasta daha az kuşkuludur diye bir ayırımı rutin muayene ile yapmak mümkün değildir. Ancak, jinekolog, kolposkopi cihazı ile muayene yaparsa, o zaman kanser öncüsü lezyonları saptama olanağı vardır. Bununla beraber, kolposkopi ile bu lezyonları kesin olarak saptama oranı smear ile saptama oranından daha düşüktür. Ayrıca, kolposkopi, ilk muayenede uygulanacak bir tarama yöntemi değildir. Smear’e oranla daha pahalı ve uygulanması daha güç bir tanı yöntemidir. Kolposkopi, esas olarak, smear ile anormallik saptanan olgularda lezyonun boyutlarını belirlemek ve biopsi almak amacıyla kullanılır.

Smear ile hormonal değerlendirme yapılabilir mi?

Bethesda Sistemi’nde de belirtildiği gibi, rahim ağzından alınan smear ile hormonal değerlendirme yapılamaz. Hormonal değerlendirme için vagina yan duvarı, 1/3 orta kısmından smear almak gereklidir. Bu smear’de hormonal değerlendirme yapabilmek için de, rahim ağzı materyali ile karışmaması ve inflamasyon (iltihap) olmaması gerekmektedir. Bir hastada endoservikal hücreler ve/veya iltihap olduğu rapor edilmişse aynı materyal için matürasyon indeksi (hormonal değerlendirme) verilmemelidir. Çünkü, bu durumda matürasyon indeksi güvenilir olmaz.

Kaynak: www.diagnostikpatoloji.com