Böbrek taşlarından nasıl kurtuluruz?
Böbrek tedavisinde son yenilikler ve sorunlardan korunma yolları
1980?li yıllara kadar tamamı açık ameliyatlarla yapılmakta olan idrar yolu taşları cerrahisi sonrasında hastaların normal yaşantıya dönmeleri 4-6 haftayı bulmaktaydı.Şimdiki uygulamalar ile hastalar çok çabuk sağlığına kavuşuyor.
Hangi durumlarda müdahale gerekir?
3-4 haftalık bir süre içinde hasta taşını düşüremediyse ya da tanı konduğunda 10 mm.den iri bir taşın olduğu saptanmışsa girişimsel tedaviler planlanır. İdrar yolunu tıkamayan, hastaya herhangi bir rahatsızlık vermeyen, böbrek içindeki kaliks denilen küçük odacıklar içinde yerleşmiş taşlar bir süre takip edilebilir ancak genel kanı bu tür taşların da hasta için en az riskli yöntemlerden birini seçerek tedavi edilmeleridir.
Böbreğin tamamını ya da büyük kısmını dolduran taşlar bir rahatsızlık vermese de zaman içinde enfeksiyon, böbrek fonksiyonlarını ciddi bozma ve kansere yol açma gibi riskleri nedeniyle mutlaka ameliyatla çıkarılmaları gerekir. "Böbreklerin girişim sonrası taşsız hale gelmeleri çok önemlidir."
Müdahale yöntemine nasıl karar verilir?
Böbreklerin genel görünümü birbirleri ile benzerlik gösterse de oluşan idrarın döküldüğü küçük odacıklar (kaliks) ve buradan gelen idrarın toplandığı ana havuz (renal pelvis) çok farklı yapılarda olabilir. Bunun gibi daha birçok faktör girişim gereken hastaların tedavisinde önem taşımaktadır. Hastanın genel durumu, taş ya da taşların yeri, büyüklükleri, sayısı, ne yapıda taş olduğu, tıkanıklık yapıyorsa derecesi, böbrekte yarattığı değişim, beraberinde enfeksiyon varlığı, kanamapıhtılaşma bozuklukları, hastanın tek böbrekli olması, daha önce geçirdiği ameliyatlar, rahatsızlığını toleransı, tedaviden beklentisi gibi hasta ile ilgili faktörler yanında tedaviyi uygulayacak cerrahın deneyimi, sahip olduğu cihaz, enstrüman ve sarf malzemelerinin çeşitliliği ve yeterliliği gibi teknik faktörler tedavi yönteminin kararında belirleyici olmaktadır.
Normal yaşama ne zaman dönülür?
1980?li yıllara kadar tamamı açık ameliyatlarla yapılmakta olan idrar yolu taşları cerrahisi sonrasında hastaların normal yaşantıya dönmeleri 4-6 haftayı bulmaktaydı. 1980?li yıllarda başlayan, vücut dışından gönderilen ses dalgaları ile taşın kırılmasına yönelik şok dalga (SWL), idrar yolundan girilerek yapılan, önceleri yalnızca üreter taşları için uygulanmakta olan üreteroskopik (URS), gelişen teknolojilerin yardımı ile gövdesi kıvrılıp bükülebilen, ucu yönlendirilebilir çok ince cihazlarla böbrek içindeki fazla iri olmayan taşlara müdahalede kullanılan fleksıbl üreteroskopik( F-URS) ya da daha iri böbrek taşlarında artık ideal tedavi olara kabul edilen sırtın yan tarafından yaklaşık1,5 cm.lik bir kesi yapılarak yerleştirilen 1cm.lik borunun içinden böbreğin tamamı taşla dolu bile olsa temizleme şansının olduğu perkütan (PNL) taş tedavileri günümüzde taş hastalığındaki endoürolojik girişimleri oluşturmaktadır.
Taşlar nasıl çıkarılıyor?
Vücut içinden taşa ulaşılarak yapılan endoskopik tedavilerde küçük boyuttaki taşlar bütün olarak, bütün çıkarılması mümkün olmayan iri taşlar ise lazer, pnömatik, ultrasonik gibi değişik sistemlerle çalışan taş kırma jeneratörlerinin yardımı ile kırıldıktan sonra özel taş yakalayıcı kateterler yardımı ile çıkarılır. SWL tedavisi hastanede yatmadan uygulanmakta, URS tedavisinde hastalar aynı gün taburcu edilir. PNL uygulamaları sonrasında genellikle 2-3 gün hastanede kalmaları gerekir.
ŞOK DALGA TEDAViSi (SWL)
Günümüzde sıklıkla uygulanan tedavilerdir. 1-2cm.e kadar olan böbrek taşlarında ve üreter taşlarında X-ray ya da ultrasonografik görüntüleme kılavuzluğunda uygulanır. Kuvvetli ağrı kesiciler ya da anestezi altında vücut dışından gönderilen ses dalgaları taşın üzerine odaklanarak taşların kırılması amaçlanır. Seans sonrası hastalar bol su içip hareket ederek kırılan taşlarını dökmeye çalışır. İrice taşların tedavilerinde taşların rahat dökülmeleri ve bu süreçte tıkanıklığa yol açmamaları için tamamı idrar yollarının içinde kalan özel bazı kateterler yerleştirmek gerekebilir.
Böbrek taşlarının tedavilerinde şok dalgaları kaçınılmaz şekilde böbreğin parankim denen etli kısmına da gelir ve genellikle tedavi sonrası birkaç gün devam eden kanlı idrar yapma gözlenir. Bu nedenle bu tür tedaviler öncesinde kan sulandırıcı ilaçlar mutlaka kesilir. Tedavi seansı sonrasında taş kırılmamış ya da kısmi kırılmış ise tekrar seans uygulamaya gerek olup olmadığı, tedaviler mutlaka makul sayıda seansla sonlandırılmalıdır.
Cuma Tem. 18, 2008 11:30 am
